Συνέντευξη της Προέδρου ΔΣ του Συλλόγου Μαρίας Φρατζή στην εφημερίδα της Κω Σταθμός στην ενημέρωση
Ιανουάριος 2022
Ερ: Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πείτε μου εν περιλήψει, από το 1991 που ιδρύθηκε το Ειδικό Σχολείο, μετέπειτα Σβουρένειο, ποια «βήματα» έχουν γίνει μέχρι σήμερα για την εκπαίδευση και την κοινωνικοποίηση των παιδιών που αντιμετωπίζουν προβλήματα και κατ’ επέκταση των οικογενειών τους;
Μ.Φ.: Θα ήθελα πρώτα από όλα να σας ευχαριστήσω για το βήμα που μου δίνετε, όπως και για την στήριξη σας όλα αυτά τα χρόνια στο έργο του Συλλόγου Σωτήρ, Σύλλογος γονέων, κηδεμόνων και φίλων παιδιών με ειδικές ανάγκες νήσου Κω. Θα παρακαλούσα επίσης να μου επιτρέψετε να κάνω μερικές διευκρινήσεις για τις δομές, την ιστορία και τον χαρακτήρα τους. Το θεωρώ σημαντικό γιατί νομίζω πως επικρατεί σύγχυση στο θέμα, ορισμένοι συμπολίτες μας πιστεύουν ότι στο νησί λειτουργεί μόνο ένα ειδικό σχολείο, το Σβουρένειο.
Το 1991 ιδρύθηκε το Ειδικό Σχολείου Δήμου Κω το οποίο λειτούργησε μέχρι το 2013, περισσότερα από 20 χρόνια. Αρχικά στεγάστηκε στην παιδική χαρά Πασανικολάκη στην οδό Κανάρη. Μετονομάστηκε σε Σβουρένειο Ειδικό Σχολείο μετά τη μεταφορά του στο κτίριο της οδού Φιλίνου. Το κτίριο δώρισε ο κύριος Σβουρένος στον Δήμο Κω για να στεγάσει το Ειδικό Σχολείο.
Το Ειδικό Σχολείο δεν ήταν τυπική δομή εκπαίδευσης, δεν υπαγόταν στο Υπουργείο Παιδείας, κάτι που δεν είναι σπάνιο. Όταν λείπει η Πολιτεία, το κράτος, οι ενδιαφερόμενοι, εδώ οι γονείς, συνεργάζονται με φορείς και δημιουργούν διάφορα κέντρα ειδικής εκπαίδευσης προσαρμοσμένα στις ανάγκες των παιδιών τους.
Το έργο του Ειδικού Σχολείου ήταν σπουδαίο, πρωτοπόρο, ωφέλησε πολλά παιδιά και τις οικογένειές τους. Τα παιδιά που φοίτησαν σε αυτό βοηθήθηκαν στις δυσκολίες τους, απέκτησαν γνώσεις και δεξιότητες, έγιναν πιο αυτόνομα, πιο κοινωνικά και χαρούμενα. Συμμετείχαν σε διάφορες δράσεις: εκπαιδευτικές. δημιουργικές, αθλητικές, συνεργασίες με άλλα σχολεία, θερινή κατασκήνωση. Ασφαλώς αυτό ήταν αποτέλεσμα δουλειάς, αφοσίωσης και συνεργασίας πολλών ανθρώπων: εκπαιδευτικών και άλλων επιστημόνων, εθελοντών, στελεχών του Δήμου και του Συλλόγου. Καθοριστική ήταν κι η στήριξη της τοπικής κοινωνίας που σε μεγάλο βαθμό αγκάλιασε την προσπάθεια.
Το Σβουρένειο Ειδικό Σχολείο έκλεισε το 2013 καθώς είχε εξυπηρετήσει τον σκοπό του, παρείχε βασική εκπαίδευση και κοινωνικοποίηση σε αρκετά παιδιά, σε μια εποχή που στο νησί δεν υπήρχε άλλη ανάλογη δομή. Κατά τη γνώμη μου θα οφείλαμε να τιμήσουμε τους ανθρώπους που το δημιούργησαν και συνέβαλαν στην επιτυχημένη λειτουργία του, δηλαδή τους γονείς που πίεσαν τον Δήμο να το ιδρύσει, έναν ή δυο πρώην δημάρχους που το στήριξαν πολύ, δυο εκπαιδευτικούς που εργάστηκαν για αρκετά χρόνια στο σχολείο. Επίσης πρώην προέδρους του Συλλόγου, ορισμένοι από τους οποίους δεν ήταν καν γονείς παιδιών με αναπηρία, ήταν μάλλον αυτό που ονομάζουμε σήμερα ενεργοί πολίτες, με επιθυμία να προσφέρουν – και προσέφεραν πολλά, και θεωρώ πως χρειάζεται να το αναγνωρίσουμε. Αντί αυτού το 2013 βιαστήκαμε να εξαφανίσουμε τα ίχνη του Ειδικού Σχολείου, πετώντας στα σκουπίδια (κυριολεκτικά άραγε;) αναμνηστικά, βραβεία, φωτογραφίες, έγγραφα των παιδιών. Γιατί τέτοια διάλυση, για να μην πω μένος; γιατί όλα αυτά τα αντικείμενα δεν δόθηκαν στα παιδιά ή στον Σύλλογο;
Σε κάθε περίπτωση, το σημερινό Σβουρένειο ΚΔΑΠ ΜΕΑ Δήμου Κω, Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης για Παιδιά με Αναπηρία, είναι κέντρο κοινωνικής φροντίδας. Χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια και εποπτεύεται από το Υπουργείο Εργασίας. Ιδρύθηκε το 2004, στεγάστηκε σε κτίριο στην περιοχή Λάμπη και τα πρώτα χρόνια λειτούργησε με απογευματινό ωράριο. Απασχολούσε κυρίως παιδιά τα οποία το πρωί φοιτούσαν στο Ειδικό Σχολείο. Το ΚΔΑΠ ΜΕΑ μετονομάστηκε σε Σβουρένειο το 2013, όταν μεταφέρθηκε στο κτίριο της οδού Φιλίνου, αφού έκλεισε το Ειδικό Σχολείο. Συνεπώς το νέο Σβουρένειο δεν είναι η συνέχεια του παλιού, πρόκειται για άλλη δομή, με διαφορετική λογική και στελέχη. Όμως η σύγχυση παραμένει, και θεωρώ πως επιτείνεται από το γεγονός ότι στο κτίριο του Σβουρένειου υπάρχουν δυο ταμπέλες, μια μεγάλη του Ειδικού Σχολείου και μια μικρή του ΚΔΑΠ ΜΕΑ.
Στην Ελλάδα λειτουργούν αρκετά ΚΔΑΠ ΜΕΑ, από Δήμους και ιδιωτικά. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας σκοπός τους είναι η κοινωνική ένταξη παιδιών και νέων ενηλίκων με αναπηρία, η βελτίωση της ζωής τους μέσα από την αυτονόμηση και η στήριξη των οικογενειών τους. Πρόκειται για πολύ ουσιαστικούς στόχους, που υλοποιούνται σταδιακά μέσα από διάφορα προγράμματα τα οποία οργανώνει μια διεπιστημονική ομάδα. Πρόκειται επίσης για δύσκολο έργο, καθώς χρειάζεται να ληφθούν υπόψιν οι εξατομικευμένες δυνατότητες, ανάγκες και επιθυμίες του κάθε παιδιού. Πρέπει να συμμετέχουν όλα τα παιδιά και άτομα σε ορισμένες δραστηριότητες, χωρίς αποκλεισμούς, επομένως απαιτείται ικανός αριθμός επιστημόνων και συνεργατών, όπως και τακτική επιμόρφωση. Χρειάζεται τέλος ουσιαστική αξιολόγηση του παραγόμενου έργου της δομής.
Ερ: Ποιες είναι σήμερα οι ανάγκες του ΚΔΑΠ;
Μ.Φ.: Πέρυσι διατέθηκε στον Σύλλογο δωρεά από συμπατριώτες μας στις ΗΠΑ και τον Καναδά μέσω του κυρίου Παππούλη, τον οποίο ευχαριστώ θερμά. Διανεμήθηκε ισόποσα στα τρία ειδικά σχολεία του νησιού και το Σβουρένειο, όπου τοποθετήθηκαν κουρτίνες σκίασης σε ορισμένες αίθουσες. Δεν γνωρίζω αν στο μεταξύ τοποθετήθηκαν και στις υπόλοιπες αίθουσες ή αν υπάρχει τέτοια ανάγκη. Όμως κατά τη γνώμη μου στο Σβουρένειο υπάρχουν άλλα προβλήματα, χρόνια και δυσεπίλυτα, όπως μικρός αριθμός προσωπικού, ελλείψεις στη μετακίνηση, μειωμένο ωράριο απασχόλησης των παιδιών και περιορισμένες δράσεις.
Τα προηγούμενα χρόνια μέλη του ΔΣ του Συλλόγου κάναμε σχετικές συναντήσεις με στελέχη του Δήμου και του Σβουρένειου, στείλαμε επιστολές και δημοσιεύσαμε ανακοινώσεις. Θα ήθελα να καλέσω για άλλη μια φορά τους υπεύθυνους της δομής σε διάλογο και συνεργασία, είναι ο καλύτερος τρόπος εύρεσης λύσεων.
Τα δημόσια ειδικά σχολεία που ανέφερα πριν είναι λιγότερο γνωστά. Το Ειδικό Δημοτικό ιδρύθηκε το 2004, το ΕΕΕΕΚ, Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, αντίστοιχο Γυμνασίου το 2017, και το Ειδικό Νηπιαγωγείο το 2019.
Για να απαντήσω συνολικά στην ερώτησή σας, από το 1991 μέχρι σήμερα έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην εκπαίδευση και την ένταξη των παιδιών με αναπηρία. Κομβικό ρόλο έχει και το ΚΕΣΥ, πρώην ΚΕΔΔΥ στο Ζηπάρι, Κέντρο Εκπαιδευτικής Συμβουλευτικής και Υποστήριξης. Στο ΚΕΣΥ γίνεται εκτίμηση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών του παιδιού και δίνονται προτάσεις στους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Η συμβουλευτική των γονιών είναι το ίδιο σημαντική με την έγκαιρη διάγνωση στο παιδί. Τους βοηθά να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τις δυσκολίες του και να το στηρίξουν με τον καλύτερο τρόπο που μπορούν.
Έπειτα δεν φοιτούν όλα τα παιδιά με αναπηρία σε ειδικά σχολεία, ορισμένα φοιτούν σε γενικά. Αυτό έγινε δυνατό με τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που έδωσε περισσότερες δυνατότητες, και βέβαια την πρόσληψη εξειδικευμένων εκπαιδευτικών. Σήμερα ένα παιδί με σοβαρές δυσκολίες όπως αναπτυξιακές μπορεί να φοιτήσει σε γενικό σχολείο με παράλληλη στήριξη, όπου το συνοδεύει ένας επιστήμονας, συνήθως εκπαιδευτικός. Βασικός ρόλος του συνοδού είναι να μεσολαβήσει στη γνώση, δηλαδή να προσπαθήσει να φέρει στα μέτρα του παιδιού ό,τι παραδίδει ο δάσκαλος στην τάξη, και στην κοινωνικοποίηση, την επαφή με τον άλλο. Αυτό μπορεί να γίνει ιδιαίτερα θετική εμπειρία για όλους τους μαθητές, που γνωρίζουν από νωρίς το διαφορετικό και μαθαίνουν να δείχνουν σεβασμό και αλληλεγγύη. Αρχίζουν να μαθαίνουν ότι η διαφορετικότητα μας αφορά όλους αφού ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός.
Λέγοντας αυτά, δεν σημαίνει ότι έχουν εξαλειφθεί από την κοινωνία μας ο ρατσισμός και η περιθωριοποίηση, φοβάμαι ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο σε αυτή την κατεύθυνση. Η αναπηρία κάποιες φορές φέρνει τους ανθρώπους σε δύσκολη, αμήχανη θέση, οπότε μπορεί να αντιδράσουν με αποφυγή, οίκτο ή και επιθετικά, π.χ. με κοροϊδία. Υπάρχουν επίσης βαθιά ριζωμένα στερεότυπα, όπως ότι ένας άνθρωπος με αναπηρία δεν μπορεί να ζήσει αυτόνομα, ότι παραμένει για πάντα παιδί, ότι δεν κατανοεί ή δεν αισθάνεται, ότι οι πράξεις του είναι παράλογες κλπ. Ασφαλώς ανάλογες κοινωνικές αλλαγές απαιτούν πολύ χρόνο και προσπάθεια, τόσο σε επίπεδο ενημέρωσης, εξοικείωσης όσο και συμμετοχής και ένταξης. Χρειάζεται να ακουστεί ο λόγος των παιδιών και ατόμων με αναπηρία, να γίνουν σεβαστές οι θέσεις τους κι όχι να τους περιορίζουμε στις δυσκολίες τους. Απαιτείται όμως για αυτό το στοιχειώδες, το να έχουν πρόσβαση σε εκπαίδευση. Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά: έκθεση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου πριν από μερικά χρόνια ανέφερε ότι στην Ελλάδα λιγότερα από δυο στα δέκα παιδιά με αναπηρία φοιτούν σε σχολεία. Η ίδια έκθεση διαπίστωνε μεγάλη ανισοκατανομή στις διάφορες περιοχές. Συνεπώς χρειαζόμαστε σχολεία και δομές ένταξης.
Ερ: Σε γενικότερο επίπεδο, πείτε μου, ποιες και πόσες είναι οι ανάγκες του νησιού μας σε τέτοιου είδους δομές;
Μ.Φ.: Σήμερα οι ανάγκες είναι αρκετές. Χρειάζεται να μεταστεγαστούν τα ειδικά σχολεία και να δημιουργηθεί Εδικό Λύκειο, όπου θα μπορούν να φοιτήσουν οι νέοι που τελειώνουν το ΕΕΕΕΚ, στο οποίο φοιτούν από 15 ως 23 χρόνων.
Θα ήθελα εδώ να υπογραμμίσω την ανάγκη παρουσίας, ένταξης των ειδικών σχολείων στην κοινωνία, ακόμα και χωροταξικά. Δηλαδή είναι καλύτερα να μην δημιουργηθεί ένα μεγάλο συγκρότημα με όλα τα ειδικά σχολεία μαζί, καθώς αυτό μπορεί να επιτείνει τον αποκλεισμό. Βεβαίως έχει φανεί χρήσιμο να συστεγάζονται κάποιες φορές σχολεία, π.χ. πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όμως στην πραγματικότητα ο πιο πρόσφατος νόμος για την ειδική αγωγή, νομίζω του 2008, προάγει τη συνεκπαίδευση, τη συμμετοχή στα ίδια σχολεία παιδιών με και χωρίς δυσκολίες. Αυτό προϋποθέτει αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος και μεγάλες επενδύσεις, και δεν φαίνεται πιθανό να συμβεί άμεσα.
Χρειάζεται επίσης να δημιουργηθούν δυνατότητες ένταξης των απόφοιτων των ειδικών σχολείων μέσα από την απασχόληση. Ας σκεφτούμε την πορεία οποιουδήποτε παιδιού και νέου: πάει σχολείο, το τελειώνει, πιθανόν σπουδάζει σε μια σχολή, πανεπιστημιακή, τεχνική κλπ και περιμένουμε ή ευχόμαστε να βρει δουλειά. Ένας νέος με αναπηρία έχει ακριβώς τα ίδια δικαιώματα σε εκπαίδευση και απασχόληση αλλά πολύ λιγότερες ευκαιρίες. Έχει βρεθεί ότι στην Ελλάδα, μετά την οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας ο αποκλεισμός από την απασχόληση των νέων με αναπηρία εντάθηκε ακόμα περισσότερο. Πιθανότατα το ίδιο θα συμβεί και με την τρέχουσα υγειονομική κρίση, οι ευάλωτοι θα βρεθούν σε ακόμα δεινότερη θέση. Επίσης ορισμένες οικογένειες παιδιών με αναπηρία αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, οικονομικές, κοινωνικές, και το σχολείο μπορεί να γίνει καταφύγιο για τα παιδιά που πιέζονται στο σπίτι.
Ερ: Ποια η άποψή σας για τη λειτουργία των Ειδικών Σχολείων και του ΕΕΕΕΚ; Ποιες οι ανάγκες τους;
Μ.Φ.: Υπάρχουν πολλά προβλήματα και ανάγκη άμεσης μεταστέγασης του ΕΕΕΕΚ και του Ειδικού Δημοτικού. Σήμερα συστεγάζονται σε μικρά διατηρητέα κτίρια στο Πλατάνι τα οποία ανήκουν στο Βακούφ. Δράττομαι της ευκαιρίας να ευχαριστήσω θερμά συμπολίτες μας και τον ραδιοφωνικό σταθμό Έκφραση που ανέδειξαν πρόσφατα την ακαταλληλότητα της αυλής του Ειδικού Δημοτικού, τοπικούς Συλλόγους που θέλησαν να βοηθήσουν, όπως και την Πρόεδρο του Βακούφ με την οποία έχουμε πολύ καλή συνεργασία.
Οι αυλές των δυο σχολείων είναι φτιαγμένες από ανισόπεδο τσιμέντο, άρα επίφοβες, ιδιαίτερα για τα παιδιά με κινητικές δυσκολίες. Όταν βρέχει λιμνάζουν τα νερά, όπως συνέβη τις τελευταίες μέρες και τα παιδιά δεν μπορούσαν να πάνε στις τάξεις. Χρειάζεται οι αυλές να ισιώσουν και να επενδυθούν με ειδικό δάπεδο. Επίσης χρειάζονται κατάλληλα στέγαστρα για τη βροχή και τον ήλιο. Είχαν τοποθετηθεί πρόχειρα στέγαστρα, με λεπτό πανί και μεταλλικές ράβδους. Μετά από την κινητοποίηση των συμπολιτών μας τεχνικοί του Δήμου, που έχει την ευθύνη για τα σχολικά κτίρια, άρχισαν πριν μερικές εβδομάδες να κάνουν εργασίες στην αυλή του Ειδικού Δημοτικού. Ελπίζουμε να ολοκληρωθούν σύντομα στις αυλές και των δυο σχολείων. Διαφορετικά θα προχωρήσουμε με δωρεές. Ωστόσο πρόκειται για προσωρινές λύσεις ασφάλειας, στην πραγματικότητα τα κτίρια είναι πολύ μικρά για να στεγάζουν τα δυο σχολεία.
Έχουν ελάχιστους και ακατάλληλους χώρους για αίθουσες μαθημάτων και ειδικών θεραπειών, ενώ και στις δυο αυλές έχουν τοποθετηθεί προκατασκευασμένες. Δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν διάφορα εργαστήρια και υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στην υγιεινή, με μόλις τρεις εξωτερικές παιδικές τουαλέτες για 76 μαθητές και εκπαιδευτικούς, και μια καθαρίστρια για τα δυο σχολεία. Από την άλλη πλευρά, το Ειδικό Νηπιαγωγείο στεγάζεται σε δυο λυόμενες αίθουσες στην οδό Φιλίνου, συνεπώς χρειάζεται μεταστέγαση.
Σαν Σύλλογος τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει αρκετές συναντήσεις με αρμόδιους για το θέμα της μεταστέγασης των ειδικών σχολείων, κυρίως του ΕΕΕΕΚ που έχει τους περισσότερους μαθητές και εκπαιδευτικούς, 23 και 19 αντίστοιχα. Έχουμε κάνει σχετικές ανακοινώσεις κι έχουμε στείλει επιστολές σε αρμόδιους φορείς. Καθώς δεν είχαν αποτέλεσμα, τον Νοέμβριο του 2021 απευθυνθήκαμε στο Υπουργείο Παιδείας, εκφράζοντας την αγανάκτηση των γονιών και ζητώντας άμεσες και μακροπρόθεσμες λύσεις μεταστέγασης.
Αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν δυσκολίες στη δημιουργία νέων σχολείων, ειδικά αυτή την εποχή. Όμως θα ήθελα εδώ να κάνω δυο παρατηρήσεις. Εάν επιθυμούμε να προσδοκούμε ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο μας χρειάζεται να επενδύσουμε στα παιδιά, στην υγεία και την εκπαίδευσή τους, όχι στα «εφόδια» ή τα υλικά που τους παρέχουμε. Το ξαναλέω, πρόκειται για το στοιχειώδες, χρειαζόμαστε αρκετά και κατάλληλα σχολεία. Δεύτερον, από την πλευρά του Συλλόγου θεωρούμε ανεπίτρεπτο το να συνεχίζουμε εδώ και δυο χρόνια να ακούμε υποσχέσεις και ευχολόγια. Υπάρχουν από το Υπουργείο Παιδείας λεπτομερείς προδιαγραφές για την κατασκευή ή την μετατροπή χώρων σε σχολεία προσαρμοσμένα στις ανάγκες των μαθητών τους. Πιθανότατα υπάρχουν και δυνατότητες χρηματοδότησης, το ερώτημα είναι, υπάρχει ενδιαφέρον, θέληση;
Για να κλείσω με τις ανάγκες, τα ειδικά σχολεία χρειάζονται ειδικό εκπαιδευτικό υλικό και υλικά για τρέχουσες ανάγκες, όπως για εργαστήρια μαγειρικής και κηπουρικής. Το Ειδικό Νηπιαγωγείο χρειάζεται μια εξωτερική μεταλλική ντουλάπα αποθήκευσης. Συχνά προτείνουμε σε συμπολίτες μας που επιθυμούν να κάνουν μια δωρεά να καλύψουν ορισμένα από αυτά τα έξοδα. Θα ήταν παράλειψη να μην τους ευχαριστήσω για την προσφορά τους. Θα δημοσιεύσουμε σύντομα αναλυτική σχετική ανακοίνωση, ενόψει και της Γενικής Συνέλευσης και εκδήλωσης βασιλόπιτας που έχουμε προγραμματίσει για τις 23 Ιανουαρίου, στο ξενοδοχείο Κως, στις 17:00. Την ίδια μέρα θα γίνει η κλήρωση για την λαχειοφόρο αγορά που ξεκίνησε τον περασμένο μήνα, τα έσοδα της οποίας θα διαθέσουμε στα ειδικά σχολεία. Ευχαριστώ πολύ τους επιχειρηματίες του νησιού που προσέφεραν τα δώρα της λαχειοφόρου και διέθεσαν λαχνούς στα καταστήματά τους.
Ερ: Πείτε μου, ποιες θα είναι οι διεκδικήσεις σας αλλά και οι στόχοι σας για την επόμενη περίοδο;
Μ.Φ.: Θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε την μεταστέγαση των τριών ειδικών σχολείων σε κατάλληλα κτίρια, με προδιαγραφές ΑΜΕΑ, και με προτεραιότητα την άμεση μεταστέγαση του ΕΕΕΕΚ που είναι το πολυπληθέστερο.
Από την πλευρά του Συλλόγου, αναζητάμε έναν χώρο προς ενοικίαση, με χαμηλό ενοίκιο, προσβάσιμο και σχετικά κοντά στην πόλη, όπου θα στεγάσουμε το γραφείο του Συλλόγου και ένα ή δυο μικρά εργαστήρια. Έπειτα έχουμε δυο σημαντικούς στόχους, ο πρώτος είναι η απασχόληση, η εργασιακή ένταξη ατόμων με αναπηρία. Τα προηγούμενα χρόνια ξεκίνησαν ορισμένα εγχειρήματα για εργασιακή ένταξη που δεν ευοδώθηκαν, για διάφορους λόγους. Σήμερα φαίνεται πως υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες τις οποίες διερευνούμε, οπωσδήποτε υπάρχει ισχυρή θέληση, εμπειρία και διάθεση για συνεργασίες.
Ο δεύτερος και κορυφαίος, ιδιαίτερα δύσκολος αλλά και σημαντικός στόχος είναι η δημιουργία μιας στέγης υποστηριζόμενης διαβίωσης. Έχει μεγάλο κόστος κατασκευής και λειτουργίας, το οποίο συνήθως καλύπτεται με συγχρηματοδότηση από προγράμματα, φορείς, δωρεές κλπ. Η στέγη αφορά αρκετές οικογένειες, τα παιδιά των οποίων δεν θα μπορέσουν να ζήσουν στο μέλλον αυτόνομα ή χωρίς ειδική φροντίδα. Είναι μια λύση που απαντά στην κοινή αγωνία των γονιών καθώς μεγαλώνουν έχοντας ένα παιδί με σοβαρή αναπηρία, το τι θα γίνει όταν οι ίδιοι φύγουν από τη ζωή. Πρόκειται παράλληλα για βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, το να μπορεί κάποιος να ζήσει σε έναν αξιοπρεπή χώρο, με στήριξη στις ιδιαίτερες ανάγκες του. Σήμερα υπάρχει τεχνογνωσία και ικανό θεσμικό πλαίσιο, υπάρχουν διαθέσιμες καλές πρακτικές. Χρειάζεται σύμπραξη φορέων, συνεργασία και οργάνωση. Η εμπειρία του πρώτου Ειδικού Σχολείου δείχνει ότι ανάλογες προσπάθειες, με ενθουσιασμό, δουλειά και πίστη φέρνουν εξαιρετικά αποτελέσματα.
Θα ήθελα να κλείσω με δυο λόγια για το παρόν ΔΣ του Συλλόγου και ένα κάλεσμα. Εκλεχθήκαμε τον Οκτώβριο του 2021, σε αντίξοες συνθήκες. Η μεγάλη συμμετοχή όσων ψήφισαν, περισσότεροι από τους διπλάσιους σε σχέση με το 2018, μας έδωσε χαρά και κουράγιο να συνεχίσουμε το έργο μας. Παράλληλα στο ΔΣ και σε διευρυμένη ομάδα δράσεων συμμετέχουν νέα μέλη, όλοι γονείς παιδιών με αναπηρία. Είναι μια ευτυχής συγκυρία, με ιδιαίτερη δυναμική, καθώς φαίνεται ότι και από την πλευρά της Πολιτείας γίνονται θετικές κινήσεις για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία. Θα ήθελα τέλος να καλέσω εκπρόσωπους φορέων και ενεργούς πολίτες που ενδιαφέρονται για τους παραπάνω σκοπούς να δραστηριοποιηθούν μαζί μας.